Speelschema's

Het maken van een speelschema komt vaak voor bij een competitie. Meestal gaat het dan om een zogenaamd "round robin" schema. Dit is een schema waar elke ronde (kan een week zijn, of een avond) iedereen speelt. Na een aantal ronden heeft iedereen tegen iedereen gespeeld (uiteraard niet tegen zichzelf). Een voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld de voetbalcompetitie voor de winterstop. Vaak wilt u ook dat de spelers/teams om en om thuis- en uitspelen. Ook hier heb ik rekening mee gehouden.

Stel u hebt een biljartteamcompetitie. Een vereninging heeft maar 1 biljarttafel en 2 biljartteams. Een team speelt normaal op dinsdag en het andere team normaal op woensdag, totaal geen probleem dus. Beide teams doen mee aan een competitie van 10 teams en de wedstrijden worden altijd op donderdag gespeeld. Ze kunnen dan niet beide thuisspelen, want er is maar 1 tafel! In mijn schema spelen 1/2, 3/4, 5/6 enz nooit beide thuis! Altijd een van het koppel thuis en de ander uit.

Ook kunt u zien dat een speler redelijk over de kolommen verdeeld is. Hij komt in alle kolommen 2 maal voor en het is redelijk verdeeld. Alleen in kolom 1 komt hij maar 1 keer voor. Alleen speler/team 1 is de vreemde eend in de bijt, hij speelt altijd in kolom 1. Bij oneven aantal teams/spelers adviseer ik daarom ook om nummer 1 de "dummy" te maken. Iemand die tegen "dummy" speelt is vrij. Het kolomnummer in het schema kunt u bijvoorbeeld gebruiken als een speelveldnummer of als wedstrijdnummer op een avond. Schema's aanmaken kunt u hier. Meer achtergrond over round robin vindt u hier.

Uiteraard kan ik de rondenummers omzetten naar een datum, bijvoorbeeld vanaf een bepaalde datum en dan elke maandag. Of op de vaste speeldag van het thuisspelende team. Maar ook alle wedstrijden onder elkaar zetten in een tabel. Ook is het natuurlijk handig om de nummers te vervangen door namen. Het uiteindelijke resultaat verschijnt dan in een databasetabel of Exceltabel.

Eind 2013 kwam een poolbiljartclub met het verzoek om sluitende round robin competities te maken. Een met 14 teams en een met 20 teams. Ik heb een excelbestand waarmee heel eenvoudig een sluitende round robin competitie gemaakt kan worden. Ook kan de 2e helft van die competitie aangemaakt worden (eenvoudig uit en thuis omwisselen).

Bij alle teams (behalve nummer 1 en 2) zitten er 2 achtereenvolgende weken waarin thuis of uit wordt gespeeld, dit noem ik een "knoop". De knopen zitten steeds 2 weken verschoven. Tussen de eerste en tweede helft ontstaan ook knopen (behalve bij nummer 1 en 2) omdat een halve competitie altijd een oneven aantal weken heeft. Het is dus logisch dat ik 1 week vrij houd tussen de eerste en tweede helft.

Ze verzochten mij om ervoor te zorgen dat de "14 teams competitie" 2 weken rust heeft tussen de eerste en tweede helft. Dus een week extra als wat ik eerder uitlegde. Ik heb dat opgelost door week 1 achteraan te zetten.

Verder verzochten ze mij om ervoor te zorgen dat de eerste helft van de "20 teams competitie" 1 week later begint. Ik heb dat opgelost door week 1 achteraan te zetten.

De tweede helft van de competities lopen totaal niet synchroon. Ik zie dat de tweede helft van de "14 teams competitie" al in week 8 zit als de tweede helft van de "20 teams competitie" begint. Ik heb dat opgelost door bij de "20 teams competitie" week 1-7 achteraan te zetten, zodat hij daar dan ook in week 8 zit.

Uiteindelijk zijn de volgende "inter competitie koppels" ontstaan: 9-10, 11-12, 13-14. Team 9 uit de "14 teams competitie" en team 10 uit de "20 teams competitie" spelen dus nooit beide thuis.

Een "Whist" competitie is een variatie op round robin. Het wordt vaak gebruikt bij bridge en zorgt ervoor dat:

• Een speler 1 keer met elke andere speler speelt.
• Een speler 2 keer tegen elke andere speler speelt.

Tevens zorgt het ervoor dat elke speler op elke tafel even vaak speelt. Uiteraard ook te gebruiken voor tennisdubbels e.d.

Indien de beginpositie van speler 1, 2, 3 enz berekend is, is het berekenen van de vervolgrondes wiskundig zeer simpel. Het berekenen van de beginpositie is echter zeer lastig en kost zeer veel rekentijd! Gelukkig staan er op internet beginposities voor 4, 8, 12 enz spelers. Maar ook voor 5, 9 (niet cyclisch), 13, 17 enz spelers. Ik heb deze beginposities in een programma geïmporteerd en kan nu een speelschema maken. Uiteraard worden de spelernummers vervangen door spelernamen en eventueel worden de rondenummers vervangen door datums.

De beginposities en wiskundige uitleg vindt u hier.

Afvalrondes zijn op zich simpel te maken. Waarschijnlijk wilt u ervoor zorgen dat de 2 besten elkaar pas ontmoeten in de finale. En dat de halve finale is 1-4 en 2-3 (indien de beste steeds wint). Een voorbeeld zegt meer dan woorden. Zoals je ziet, spelen in de eerste ronde: 1-16, 8-9, 4-13, 5-12, 2-15, 7-10, 3-14 en 6-11.

Aantal deelnemers: